Demokracja nie jest dominacją większości



Kiedy czuję na ramieniu ciężką rękę władzy, mało mnie obchodzi, kto mnie gnębi, i wcale nie bardziej kwapię się włożyć głowę w jarzmo, kiedy podaje mi je milion rąk (Alexis de Tocqueville). Sednem demokracji (dosłownie: rządy ludu) jest przeniesienie ciężaru władzy na ogół obywateli. Ale nie są to rządy większości (to może być najwyżej ochlokracja). Nie są to także oczywiście autorytarne rządy wybranej grupy która się arbitralnie powołuje na wolę swojego elektoratu. Nazywanie demokracją modelu, w którym 100 osób przegłosowuje 99 i zmusza ich do wykonywania rzeczy, które uznają za słuszne jest nadużyciem.
Głosowanie większościowe nie jest wyróżnikiem społeczności demokratycznej. Może być takie głosowanie większościowe które nie ma wiele wspólnego z demokracją. A może być demokracja bez głosowania większościowego.

Uważam wręcz, że większościowość to nie żadna demokracja tylko tyrania. Hasło "jest nas więcej, więc my decydujemy co macie robić" jest antydemokratyczne. Demokracja nie polega ani na zdominowaniu jednostek przez większość (to co najwyżej ochlokracja). Co więcej - większościowość pozbawiona oparcia w liberalnych prawach staje się bolszewizmem, czyli odmianą totalitaryzmu.
Demokracja to taki model organizacji społeczeństwa, który zapewnia każdemu każdemu możliwość współdecydowania o sprawach wspólnoty, do której należy. Rozwój demokracji polega na stopniowym poszerzaniu przestrzeni rzeczywistego sprawstwa. Im więcej wpływu zwykłych obywateli na funkcjonowanie państwa tym więcej demokracji. Nie wystarczy tu zatem arytmetyczna większość (która narzuca mniejszości swoje rozwiązania) - chodzi o stworzenie takich procedur, które dałyby każdemu możliwość wypowiedzenia się. Istotą demokracji jest permanentny dialog, wymiana opinii, ciągłe negocjacje służące znalezieniu konsensusu między sprzecznymi interesami. Demokracja to niekończący się proces wymiany, dyskusji, podważania i syntezowania. Proces poszukania rozwiązań, które pozwoliłyby na ochronę interesów wszystkich - bez ulegania iluzji o możliwości ich łatwego znalezienia. Ceną demokracji jest wieczne czuwanie. Tomasz Tokarz

Komentarze

Popularne posty