10 oznak tresury

10 oznak tresury

1. Przymus - w tresurze nie ma wolnego wyboru. Tresowany nie chce być tresowany, ale nie ma wyboru - ktoś go wrzucił w określone miejsce i wymaga wykonywania określonych działań.

2. Przemoc - w tresurze najczęściej chodzi o przełamanie woli tresowanego, przezwyciężenie jego oporu, odebranie mu mocy. Narzędziem przemocy jest permanentna kontrola. Tresowany ma być grzeczny, uprzejmy i robić to co się od niego wymaga. 

3. Manipulacja -  tresowany traktowany jest jako obiekt oddziaływań zgodnych z interesem tresującego. W tym celu obiecuje mu się gwiazdki z nieba, byle tylko wykonał polecenie. Teksty typowe dla manipulacji to np. "nie ma na c za darmo", "bez wysiłku nie ma sukcesu", "nie ma dróg na skróty". Wysiłek jest oczywiście utożsamiony z robieniem tego, co tresujący każe. Wysiłek w tym, co uczeń lubi robić jest lekceważony. 

4. System kar - za niewykonywanie poleceń tresowany jest karany. Negatywnymi cyferkami, zawstydzaniem ("skończysz na koparce") i wprowadzaniem w poczucie winy ("tak się staram, a Ty nie chcesz wykonywać moich poleceń").

5. System nagród - za skrupulatne wykonywanie poleceń tresowany jest nagradzany. Cyferkami, pochwałą, wyczytaniem na apelu. 

6. Uniformizacja - wobec tresowanych są z reguły stosowane te same metody - jeśli to nie zadziała, patrz punkt 7.

7. Sterowana indywidualizacja - jeśli nie zadziałają standardowe metody, tresujący może starać się rozpoznać konkretnego tresowanego, aby dobrać metody i techniki, za pomocą których bardziej skutecznie osiągnie swoje cele. 

8. Dwudzielność - zawsze istnieje podział na tresowanych i tresujących. Wyraźnie wiadomo, kto tu jest zarządcą, strażnikiem. Wiadomo, kto ma się podporządkować.

9. Hierarchiczność - tresujący mają z zasady wyższą pozycję, która powala na wymuszanie wykonywania poleceń.

10. Paternalizm - tresujący uważa się za opiekuna tresowanego i twierdzi, że wszystko co robi robi dla jego dobra. Przekonuje, że troszczy się tylko, by tresowany nie skończył pod mostem. Troszczenie objawia się oczywiście zmuszaniem do wykonywania poleceń, które mają wg tresujacego moc ratowania przed upadkiem...

Tomasz Tokarz