Szkoła a socjalizacja

 

10 powodów dla których współczesny system kształcenia szkolnego nie jest optymalną formą socjalizacji.

1. Opiera się na grupach dobranych jedynie na podstawie wieku, tymczasem w prawdziwym życiu zawsze są grupy zróżnicowane wiekowo.

2. Opiera się na jednoznacznym podziale na dwie grupy, gdzie nie jest możliwe przejście z jednej do drugiej - tymczasem w prawdziwym życiu jest to możliwe.

3. Opiera się na samotniczym wykonywaniu zaleconych zadań, gdzie komunikacja bywa zakazana - tymczasem w prawdziwym życiu problemy są rozwiązywane wspólnie.

4. Opiera się na wkuwaniu na pamięć, z częstym zakazem korzystania ze źródeł danych i materiałów i konsultowania się z tym którzy wiedzą - tymczasem w prawdziwym życiu pożądane jest wręcz czerpanie rozwiązań z zewnątrz i rozmowa z tymi, którzy mają wiedzę i doświadczenie.

5. Opiera się na wykonywaniu tych samych zadań przez wszystkich (niezależnie od indywidualnych predyspozycji, możliwości i uwarunkowań) - tymczasem podstawą pracy w prawdziwym życiu jest podział zadań.

6. Opiera się na rozwiązywaniu konwergencyjnych zadań, z jednym możliwym rozwiązaniem - tymczasem w prawdziwym życiu rozwiązań jest zazwyczaj dużo więcej i bardziej są potrzebne kompetencje dywergencyjne.

7. Opiera się na pracy w wąskich narzuconych zespołach (klasach) - tymczasem w prawdziwym życiu mamy do czynienia z dużo bardziej zróżnicowanymi społecznościami.

8. Opiera się na wykonywaniu cudzych poleceń za darmo kosztem wolnego czasu - tymczasem w prawdziwym życiu za prace otrzymuje się realne wynagrodzenie i normalne jest oczekiwanie materialnej wypłaty za działanie.

9. Opiera się na wykonywaniu zadań mających niewiele wspólnego z potrzebami lokalnej społeczności - tymczasem w prawdziwym życiu jesteśmy częścią wspólnot lokalnych i nasze działanie jest zależne od działania w tym obszarze.

10. Opiera się na sztucznych autorytetach i wymuszonym szacunku, z urzędu - tymczasem w prawdziwym życiu ludzie sobie sami wybierają wzorce i modele i naśladowania. 

Wszystko można podsumować w jednym zdaniu - szkoła to nie jest środowisko naturalne, lecz sztuczne, stworzone w oderwaniu od realnych potrzeb uczniów i wspólnoty, do której należą.

Tomasz Tokarz