Zmiana kultura edukacyjnej

Paradoksalnie to, co stanowi najsilniejsze atuty strajkujących jest równocześnie objawem kryzysu polskiej szkoły, sygnałem, jak bardzo strywializowaliśmy nasze podejście do edukacji. Otóż siła strajku opiera się obecnie na dwóch kwestiach:

a) jeśli rząd nie ustąpi to nie będzie klasyfikacji uczniów, a w efekcie egzaminów i dyplomów;

b) jeśli rząd nie ustąpi to rodzice się zbuntują, bo nie mają już siły, cierpliwości i wolnych dni w pracy, by zajmować się sami swoimi dziećmi.

Można odnieść wrażenie, że dla przeciętnego członka społeczeństwa współczesna szkoła to połączenie przechowalni i fabryki dyplomów (no może jeszcze - miejsca hodowli koni wyścigowych).

Nie inspirujące laboratorium odkrywania potencjałów młodych ludzi, miejsce zapewniające "bezpieczną i przyjazną atmosferę do nauki", przestrzeń "zindywidualizowanego wspomagania rozwoju ucznia - stosownie do jego potrzeb i możliwości" (cytaty z podstawy programowej).

Ale to co wydawało się siłą może okazać się też słabością. Bo wydawaczy dyplomów i przechowywawczy można stosunkowo łatwo podmienić. Zdecydowanie trudniej zastąpić jest natomiast PEDAGOGÓW, we właściwym tego słowa rozumieniu - jako świadomych siebie, kompetentnych, refleksyjnych i empatycznych przewodników po świecie.

Dlatego tak ważna jest zmiana polskiej kultury edukacyjnej. Nie da się tego zrobić jednym prostym rozporządzeniem - wbrew marzeniom polityków. To wieloletni proces inwestowania w kadrę, połączony z oddziaływaniem na wyobraźnię społeczną.

Pomysłów na organizację ustroju szkoły i sposobu kształcenia mamy aż nadto. Ale tu trzeba czegoś więcej. Zmiany postaw.

Tego właśnie moglibyśmy nauczyć się od Finlandii. Nie żadnych rozwiązań szczegółowych. Nie pomysłów na prowadzenie zajęć czy motywowanie ucznia. Ale podejścia do zmiany. Zdolności do konsensusu w kwestii priorytetu: szkoła ma być dla ucznia. I zgody różnych stron sceny politycznej co do jednego: nie ma dobrej szkoły bez dobrze przygotowanych i solidnie opłacanych ludzi, którzy w niej pracują.

Tomasz Tokarz