Panaceum na ciemnotę

Edukacja panaceum na ciemnotę? Zależy jaka.

Jeśli służy interesom władzy staje się narzędziem indoktrynacji.

Nie wystarczy posłać wszystkich do szkół, by stworzyć świadome społeczeństwo.

Czasem jest odwrotnie. Nieprzypadkowo totalitaryzmy zawsze stawiały na przymusowe, zuniformizowane szkolnictwo.

Niemcy w 1914 roku były państwem o najbardziej rozbudowanym systemie powszechnej edukacji, o najniższym poziomie analfabetyzmu. Pomogło im to oprzeć się nazizmowi? A może to stanowiło podglebie pod jego szybki rozwój?

Hitler nie stworzył absolutnie niczego nowego. Był jedynie kopistą. Przejął hasła wymyślone przez innych. Nawet ich nie rozpropagował - one po prostu żyły w głowach Niemców. Stanowiły fundament polityki i ideologii niemieckiej już przed I wojną światową. Stąd takie ciepłe przyjęcie ich przez społeczność tego kraju.

Przecież sami sobie tego nie wymyślali.

Upowszechnienie tych haseł odbywało się przez szkołę.

Czytaliście "Na zachodzie bez zmian"?

Pamiętacie jak narrator opisywał fanatycznych nauczycieli budujących w uczniach wizję wielkich Niemiec i konieczność umierania ku chwale wodza - cesarza?

Militaryzm, kult wodza, rasizm, brutalny imperializm, idea drang nach osten, antyslawizm,idea nadludzi, eugenika, darnizm społeczny, koncepcja likwidacji ludów "niższych", - przekonanie o wyższości Niemców i przekonanie o ich misji zbawienia świata, idea Lebensrau - wszystko to było mocno zakorzenione w elitach i masach niemieckich zanim fuhrer napisał Main Kampf.

Eksterminacje? Efektem działań niemieckich w Namibii na początku XX wieku było wymordowanie 100 tys. Hereryjczyków - 80% całej populacji. Określano ich znajomym terminem "Ubermenschen".

Mordy jeńców? Już w 1914 w Belgii Niemcy mordowali masowo cywili.

Obozy koncentracyjne? W Namibii już w 1904 roku Niemcy tworzyli obozy koncentracyjne, w których umieralność sięgała 60%.

Prawa rasowe? Znowu Namibia - to tam na początku XX wieku opracowano i wprowadzono prawa rasowe zakazujące mieszania krwi, które później zmieniły się w słynne ustawy norymberskie. Afrykanów uznano za niewolników, którzy nie mogą oczekiwać żadnej przyszłości.

Eugenika? W koloniach Niemcy prowadzili badania antropometryczne - mierzono głowy Namibijczyków, próbując wykazać ich niższość rasową. Odpowiedzialny za te badania Eugen Fisher pisał: “higiena rasowa była pierwszym krokiem w kierunku ocalenia naszego wspaniałego niemieckiego narodu”

Antysemityzm? Już cesarz Wilhelm II pisał: "Najlepszym sposobem na Żydów byłby gaz oraz „Żydzi i komary to zaraza, od której ludzkość musi się uwolnić”. W połowie 1890 uznał rasizm za fundament swego światopoglądu.

W 1881 r., ponad ćwierć miliona Niemców podpisało petycję, zamykającą Żydom możliwość osiedlania się w Niemczech. "Tych zaś, którzy już tu mieszkają, należy pozbawić pracy we wszystkich urzędach publicznych. Zredukować także odsetek studentów żydowskich na uniwersytetach. Czystka winna objąć również korpus oficerski".

W latach 20. Republice Weimarskiej przemoc antysemicka była codziennością. Ofiarą padały nie tylko synagogi, cmentarze żydowskie, sklepy, lecz mniejszość atakowano także bezpośrednio. Rząd rozważał ograniczenie Żydom praw obywatelskich.

Nie wystarczy posłać ludzi do szkół, by uczynić z nich mądrych ludzi.

Tomasz Tokarz